روشهای افکارسنجی
روشهای افکارسنجی به صورت کلی به دو دسته تقسیم میشوند: روشهای کمی و روشهای کیفی. البته هر کدام از این دو روش کلی خود به روشهای جزئیتری تقسیم میشوند که در ادامه به آنها اشاره میشود:
- روشهای کمی:
_ نظرسنجیها: انجام نظرسنجی با استفاده از پرسشنامهها یا سوالهای استاندارد.
_ تجزیه و تحلیل دادهها: استفاده از متدلوژیهای آماری برای تحلیل دادههای جمعآوری شده.
_ آزمایشهای آزمایشگاهی: انجام آزمایشها در شرایط کنترل شده برای بررسی رابطه علیتی بین عوامل مختلف.
- روشهای کیفی:
_ مصاحبهها: انجام مصاحبههای یک به یک یا گروهی با افراد مورد مطالعه.
_ مشاهده: مشاهده و ثبت واقعیتهای ملموس برای درک بهتر مسائل.
_ تحلیل محتوا: تحلیل متنها یا مواد چندرسانهای برای شناخت الگوها و مضامین موجود.
_ مطالعات میدانی: انجام مطالعات مستقیم در محیطهای طبیعی و واقعی از افراد یا گروههای مورد بررسی.
همچنین برخی از مطالعات افکارسنجی از ترکیب چندین روش مختلف به عنوان روش ترکیبی نیز استفاده میکنند. لازم به ذکر است که انتخاب یک الگوی خاص بستگی به ماهیت موضوع تحقیق و ویژگیهای جامعه هدف مورد مطالعه دارد.
در این میان یکی از الگوهایی که می تواند مورد استفاده قرار گیرد «نمونهگیری تصادفی» است. در این روش جامعه هدف کاملاً تصادفی انتخاب میشود و دادههای جمعآوری شده از آن به صورت تصادفی نیز مرتب میشوند. الگوی دیگر نمونهگیری ناهمگن است، که در آن جمعیت هدف از گروههای سنی متنوع، پیشینههای اجتماعی و اقتصادی متفاوت و عوامل دیگری که به طور یکنواخت همسو نیستند انتخاب میشود. برعکس، نمونهگیری هدفمند، که به عنوان نمونهگیری همگن نیز شناخته میشود، شامل تمرکز بر یک گروه خاص در جامعه، مانند دانشجویان یا متخصصان مراقبتهای بهداشتی است. علاوه بر این، نمونهگیری سهمیهای یکی دیگر از تکنیکهایی است که می تواند مورد استفاده قرار گیرد. در نمونهبرداری سهمیهای، سهمیههای خاصی برای بخشهای مختلف جمعیت بر اساس پروفیلهای خاص تعیین میشود که امکان یک فرایند انتخاب کنترلشدهتر را فراهم میکند.
هر یک از این الگوهای نمونهبرداری ممکن است بر اساس الزامات و اهداف خاص مطالعه در موضوعات تحقیقاتی مختلف برجسته باشند. برای متخصص افکارسنجی ضروری است که این گزینهها را به دقت بررسی کنند تا اطمینان حاصل شود که مناسبترین روش برای زمینه تحقیقاتی خاص آنها انتخاب شده است.
